Ezin da gehiago luzatu
Konponbidea · Bakea · Elkarbizitza
SARE HERRITARRAREN II. KONFERENTZIA
2025ko urriaren 18a
EUSKALDUNA JAUREGIA | BILBO
10:00 · Ongi etorria: Bego Atxa Azurmendi (Sareko bozeramailea)
10:15 · PARTE 1
Izenburua: KONPONBIDE EREDU EZBERDINAK NAZIOARTEKO GATAZKETAN
Hainbat herrialdek bizi izan dute oinarri politikoko indarkeriazko gatazka bat. Denak ez dira berdinak, baina beste herrialde batzuek era horretako gatazkak konpontzeko izan duten modua gure Herriaren kasuari aurre egiteko gida izan daiteke. Are gehiago, presoek, erbesteratuek eta deportatuek irtenbide judiziala eta espetxe-konponbidea behar dute, beren eskubideak urratzen dituzten salbuespenik gabe, bai eta indarkeria guztien biktima guztiak kontuan hartuko dituen bizikidetza-esparru bat bilatzeko premiazko premia ere. Helburu horrek pertsona guztien borondateak batu beharko lituzke, haien atxikipen politiko edo ideologikoak alde batera utzita, pertsona guztien giza eskubideen aplikazioa defendatuko luketen pertsonen borondateak.
Hizlariak:
Irlandatik: Michael Culbert.
Belfasten jaioa. 1970eko hamarkadaren hasieran, IRAn sartu zen. 1978an atxilotu eta Maze (Long Kesh) espetxean espetxeratu zuten. Biziarteko kartzela-zigorra ezarri zioten eta 16 urte preso eman ondoren, 1993an askatu zuten.
Kartzelan zegoela, “Blanket Protest” izeneko protestan parte hartu zuen eta 1983an Gizarte Zientziak, Hezkuntza eta Aholkularitza ikasten hasi zen Open Universityren bitartez. 1992an Gizarte Zientzietako ohorezko lizentziatura lortu zuen eta 1993an Hezkuntza eta Aholkularitzako Graduondoko Diploma. Ondoren, Ulsterko Unibertsitatean Bake Ikasketetan graduondoko diploma lortu zuen (1994).
Bere prestakuntza akademikoa baliatuz, beste preso errepublikar batzuekin ezagutza partekatu zuen eta 1995 eta 1999 artean garapen pertsonalerako tutore bezala lan egin zuen. Coiste na nIarchimíko zuzendari bihurtu zen, 25.000 preso errepublikar ohi biltzen dituen erakundea, laguntza eskaini eta adiskidetzea sustatzen duena.
Erresuma Batuko indar armatu eta lealista unionistetako kide ohiekin elkarrizketa aktiboa izan zuen, eta adiskidetze publikoko proiektuetan eta hezkuntza-ekimenetan parte hartu zuen.
Sudáfrikatik – Roelof Petrus Meyer
1947ko uztailaren 16an jaioa, politikari eta enpresari hegoafrikarra da. 1979 eta 1997 artean Legebiltzarreko kide izan zen, eta Alderdi Nazionaleko gobernuaren negoziatzaile nagusia izan zen apartheid-ari amaiera emateko negoziazioetan. Ondoren, Mugimendu Demokratiko Batua sortu zuen.
Parlamentuan egon zen bitartean, Meyerrek ondoz ondoko hiru presidenteren gobernuetan parte hartu zuen: P. W. Botha, F. W. de Klerk eta Nelson Mandela. 1997an Alderdi Nazionalari uko egin ondoren, Mugimendu Demokratiko Batua sortu zuen Bantu Holomisarekin. Labur itzuli zen Parlamentura 1999 eta 2000 urteen artean, 2000ko urtarrilean lehen mailako politikatik erretiratu aurretik.
Meyer ospetsu egin zen gobernuaren negoziatzaile buru bezala 1993ko Alderdi Anitzeko Negoziazio Foroan, CODESAren porrotaren ondoren, non harreman adiskidetsu eta eraginkorra ezarri zuen CNAko negoziatzaile buru zen Cyril Ramaphosarekin. Postu horretan, Niel Barnard Inteligentzia Zerbitzu Nazionaleko buru eta akordio negoziatu baten defendatzaile irmoari lagundu zion. 1993ko azaroan negoziazioak amaitu ondoren, gobernuaren ordezkari nagusia bihurtu zen Trantsizioko Kontseilu Exekutiboan. Meyerrek eta Ramaphosak Hegoafrikako Garagardotegien Lidergo eta Zerbitzuaren Saria jaso zuten 2004an.
Moderatzailea: Xabier Madariaga Idirin (kazetaria)
11:15 ATSEDENA
11:30-13:30 · PARTE 2
Izenburua: GATAZKA BATEKO BIKTIMAK. BADA GARAIA SALBUESPENIK GABEKO ERREKONOZIMENDU BATERAKO
Biktima guztien beharrezko errekonozimendua lortzeko helburuarekin, beharrezkoa da hausnarketa bat egitea administrazioetatik jasotzen duten tratamenduari buruz, bai eta biktimatzat hartzeko premiari buruz ere, Gasteizko, Nafarroako eta Gorte Nagusietako parlamentuek onartutako legeetan halakotzat aitortu ez diren bikmak integratzeko.
Hizlariak:
Olatz Iglesias Mujika
Euskal presoen Senidea eta psikologoa
Carlos Martin Beristain
Medikua eta Psikologian doktorea, Latinoamerikako eta munduko beste eskualde batzuetako giza eskubideen urraketen ikertzailea, eta biktimen arreta psikosozialean erreferentea. Hainbat aldiz Giza Eskubideen Gorte Interamerikarrean (CIDH) ebaluazio mediko eta psikosozialerako peritua izateaz gain, biktimen aholkulari gisa lan egin du Nazioarteko Zigor Gortean (CPI).
Kolonbiako Egiaren Batzordeko ordezkaria eta Gleencree-ko bideratzailea. “Guatemala: nunca más” txostenaren koordinatzailea ere izan zen, Ayotzinapako (Mexiko) kasurako Giza Eskubideen Batzorde Inter amerikarreko Aditu Independenteen Diziplinarteko Taldearen parte izan zen, eta Peru, Paraguai eta Ekuadorreko egiaren batzordeetako aholkularia izan da.
Paco Etxeberria Gabilondo
Euskal antropologo forentsea. Medikuntzan doktorea Euskal Herriko Unibertsitatean (1991), Auzitegi eta Lege Medikuntzan espezialista eta Antropologia eta Auzitegi Biologian espezialista da Madrilgo Complutense Unibertsitatean. Euskal Herriko Unibertsitateko Auzitegiko eta Auzitegiko Medikuntzako irakasle titularra, Aranzadi Zientzia Elkarteko Antropologia Fisikoko Saileko presidentea (Bilboko Zientzia Medikoen Akademiako Auzitegiko eta Auzitegiko Medikuntzako saileko lehendakaria eta Kriminologiako Euskal Institutuko irakaslea izan zen) eta Kriminologiaren Euskal Institutuko irakaslea, non idazkaria eta zuzendariordea izan baita.
Moderatzailea: Naroa Iturri Lizarribar (kazetaria)
Amaiera: Joseba Azkarraga Rodero (Sareko bozeramailea) + Maria Jauregi Lasa (ETAko biktima)
Elkarbizitzaz eta bakeaz ari garenean, ez dugu nahi eslogan huts batean geratzea. Hain helburu garrantzitsuak lortzeko, beharrezkoa da guztiok pausoak ematea indarkeria guztien biktima guztien egoerari irtenbide justua emateko, salbuespenik gabe, eta, horrekin batera, euskal presoei araudi judiziala eta espetxe-araudia aplikatzea. Bizikidetzan bizi den gizarteak egoera horiei irtenbide justua ematea eskatzen du. Horrela, gertatutakoa ahaztu gabe, euskal gizarteak, indarkeriazko gatazka eta bere erantzuna jasan ondoren, aurrera egin ahal izango du elkarbizitza berreraikitzen.
Manifestuaren irakurketa.
» Download the conference dossier in English
